Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗΣ ΤΟΥΣ του Μ. Μεταξά

 

Η σχολική βιβλιοθήκη εξοπλίζει τους μαθητές με τη διά βίου μάθηση δεξιοτήτων και αναπτύσσει τη φαντασία, και τους επιτρέπει να ζήσουν ως υπεύθυνοι πολίτες.

[Από την διακήρυξη της Unesco (1999) για τις σχολικές βιβλιοθήκες].

 

Ο Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε: «Γκρεμίστε τις εκκλησίες και φτιάξτε σχολεία» διερωτόμαστε όμως σχολεία χωρίς βιβλιοθήκες αρκούν;

Οι σχολικές βιβλιοθήκες που αναγνωρίζονται για πρώτη φορά θεσμικά στη χώρα μας το 1835 με διάταγμα του Όθωνα καθιερώνονται με τον  Νόμο 1566 άρθρο 43 ως ισχυρό εκπαιδευτικό εργαλείο και χώρος μάθησης, διασκέδασης, ψυχαγωγίας, πληροφόρησης, επαφής των μαθητών με την κοινωνία της πληροφορίας και της γνώσης. Παρόλη όμως την θεσμική καθιέρωση και πολιτική αναγνώριση, όπως η πρόθεση του επίσημου κράτους να ιδρύσει και χρηματοδοτήσει 500 τέτοιες βιβλιοθήκες από το Β΄ Κοινοτικό Πλαίσιο, που μεγαλεπήβολα προέβλεπε ότι:

«σκοπός του έργου είναι η διεύρυνση της χρήσης βιβλιοθηκών στη εκπαιδευτική πράξη και στόχος του η ίδρυση ενός αριθμού σχολικών βιβλιοθηκών, με προοπτική την εξάπλωσή τους στο σύνολο των σχολείων της Ελλάδας»,

η σχολική βιβλιοθήκη, γνωρίζει, και λόγω της κρίσης, φθίνουσα πορεία στη χώρα μας.

Με βάση έρευνες, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας η ύπαρξη και η λειτουργία των βιβλιοθηκών αυτών, στις μέρες μας, οφείλεται αποκλειστικά  και μόνο στο ΜΕΡΑΚΙ ορισμένων ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ και κάποιων ΓΟΝΕΩΝ κι αυτό παρότι το Υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να αναμορφώσει ή και να μεταρρυθμίσει στα πλαίσια των συγχρόνων παιδαγωγικών αντιλήψεων τα αναλυτικά προγράμματα, αλλά και το εκπαιδευτικό σύστημα. Διαπιστώνεται λοιπόν απ’ όλους ότι η ανυπαρξία  των σχολικών βιβλιοθηκών αποτελεί μέγα έλλειμμα και πέδη κάθε μορφής καινοτομίας και εδραίωσής της, αλλά και μειονέκτημα της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Στο σημείο αυτό θα παρουσιάσω περιληπτικά, τις απαιτήσεις που προβλέπονται και τους στόχους που πρέπει να  εκπληρώνονται για την ύπαρξη μιας σχολικής βιβλιοθήκης:

Α) Η ύπαρξη μιας σχολικής βιβλιοθήκης απαιτεί:
1. Τον κατάλληλο και ορθά τοποθετημένο χώρο σε σχέση με την σχολική κτιριακή υποδομή, ειδικά διαμορφωμένο που θα αντιπροσωπεύει κατ’ αναλογία χωροταξικά  το μέγεθος και τη δύναμή του σχολείου.
2. Θα πρέπει επίσης να είναι διακοσμημένος κατά τρόπο ελκυστικό προκαλώντας στον μαθητή την αίσθηση της οικειότητας και θαλπωρής.
3. Ο εξοπλισμός της θα πρέπει να εναρμονίζεται με τις ανάγκες, τη φύση των παιδιών, αλλά και τη πολυμορφία και διαφορετικότητα λόγω της πολυπολιτισμικότητας.
4. Η συλλογή της θα πρέπει να καλύπτει τις γνωστικές ή μαθησιακές ανάγκες των μαθητών, την σύνθεση της μαθητικής κοινότητας (π.χ. αλλόγλωσσοι μαθητές ή μαθητές άλλης κουλτούρας) και τη διαθεματική ποικιλότητα πρέπει δε να καταρτίζεται πάντα με γνώμονα το εκπαιδευτικό προσωπικό, το οποίο καλύτερα απ’ τον καθένα γνωρίζει τις ανάγκες αυτές.
Β) Οι στόχοι που πρέπει να εκπληρώνονται:
1. Η υποστήριξη και ενίσχυση των εκπαιδευτικών στόχων.
2. Η δημιουργία και η διατήρηση φιλαναγνωσίας και φιλομάθειας, καθώς και της διά βίου χρήσης των βιβλιοθηκών.
3. Η παροχή εμπειριών στη δημιουργία και χρήση πληροφοριών για γνώση, κατανόηση, φαντασία και απόλαυση.
4. Η υποστήριξη όλων των μαθητών στη μάθηση και την πρακτική εξάσκηση των δεξιοτήτων για την αξιολόγηση και τη χρήση πληροφοριών, ανεξάρτητα από την μορφή, τύπο ή μέσο, συμπεριλαμβανομένης της ευαισθησίας στους τρόπους επικοινωνίας στο εσωτερικό της σχολικής κοινότητας.
5. Η πρόσβαση σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο πόρων και των ευκαιριών που εκθέτουν τους μαθητές σε διαφορετικές ιδέες, εμπειρίες και απόψεις.
6. Η οργάνωση δραστηριοτήτων που ενθαρρύνουν την πολιτιστική και κοινωνική συνείδηση και ευαισθησία.
7. Η εργασία με τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς για να επιτευχθεί η αποστολή του σχολείου.
8. Η ανάδειξη της έννοιας ότι η πνευματική ελευθερία και η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι απαραίτητες για την αποτελεσματική και υπεύθυνη ιδιότητα του πολίτη και τη συμμετοχή σε μια δημοκρατία.
9. Η προώθηση της ανάγνωσης και στους πόρους και στις υπηρεσίες της σχολικής βιβλιοθήκης σε ολόκληρη τη σχολική κοινότητα και παραπέρα.

 

Τόσο λοιπόν από τις απαιτήσεις, όσο και από τους στόχους που παρουσιάσαμε καθίσταται άμεσα αντιληπτό το πόσο επιβεβλημένη είναι η ύπαρξη και λειτουργία σχολικών βιβλιοθηκών ΚΑΙ πόσο ουσιαστικό είναι το έγκλημα της κατάργησής τους ειδικά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.